Spółka jawna – co musisz o niej wiedzieć?
Spółka jawna (spółka osobowa) – wstęp
Wedle rejestru regon na koniec 2017 roku w Polsce było zarejestrowanych 36, 4 tys spółek jawnych. Spółka jawna jest drugą, po spółce z.o.o najpopularniejsza formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Wedle art. 4 KSH spółka jawna zaliczana jest do spółek osobowych.
Art. 4. § 1.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) spółka osobowa – spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną;
Spółka jawna to spółka osobowa, którą mogą tworzyć osoby fizyczne lub prawne. Posiada ona tzw. ułomną osobowość prawną, co oznacza, że sama nie tworzy osobowości prawnej, ale zdolność prawną nadaną na mocy ustawy.
Spółka jawna
Jak utworzyć spółke jawną?
Podstawą funkcjonowania spółki jawnej jest umowa spółki jawnej. Umowę tą sporządza się na piśmie pod rygorem nieważności zgodnie z art. 23 KSH.Co zasady nie jest wymagana szczególna forma umowy jednak wyjątkiem jest tutaj sytuacja, gdy do spółki jawnej byłaby wnoszona tytułem wkładu nieruchomość, wówczas niezbędna jest forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
Umowa spółki powinna zawierać:
Art. 25. Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki;
2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
3) przedmiot działalności spółki;
4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
Należy pamiętać, iż spółka jawna powstaje z chwilą wpisania do odpowiedniego rejestru czyli KRS.
Drugim istotnym elementem podczas zakładania spółki jawnej jest to, że osoby które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu (umowa spółki), a przed wpisem do KRS za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie.
Do utworzenia spółki jawnej wedle art.26 KSH potrzeba:
Art. 26. § 1.
Zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki;
2) przedmiot działalności spółki;
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń;
4) nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki, i sposób reprezentacji.
Ważne przy tworzeniu spółki jawnej pamiętać o zasadach konstruowaniu i używaniu firmy spółki jawnej.
Art. 24.
§ 1.Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”.
§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.
W przypadku rejestracji spółki jawnej opłaty są standardowe i wynoszą kolejno:
- 500 zł za wpis do KRS lub 250 zł jeśli umowa spółki jawnej została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy znajdującego się w systemie teleinformatycznym.
- 100 zł – opłata za zamieszczenie ogłoszenie w Monitorze Sądowym.
Dokumenty rejestracyjne składa się w sądzie rejonowym, właściwym ze względu na siedzibę podmiotu, który ubiega się o wpis.
Wpis spółki jawnej do KRS następuje na podstawie wniosku na urzędowym formularzu KRS W-1.
Składany formularz wniosku należy wypełnić w języku polskim, czytelnie – na maszynie, komputerowo lub ręcznie, wielkimi, drukowanymi literami.
Do wniosku należy załączyć także dodatkowe formularze, w których zostaną określeni m.in. wspólnicy spółki jawnej, przedmiot działalności, wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki, jak również umowę spółki, wykaz wspólników wraz z adresami korespondencyjnymi a także dowody uiszczenia opłat.
Dokumenty należy złożyć w oryginałach lub odpisach, wyciągach poświadczonych urzędowo.
Wykaz wniosków i odpowiednich do nich załączników
Aby pobrać wnioski kliknij tutaj
Spółka jawna – odpowiedzialność wspólnika
Wedle art.22 KSH każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki.
Art.22:
- 2. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31.
Należy tutaj pamiętać o odpowiedzialności subsydiarnej wspólnika. oznacza to, że wierzytelność może być ściągnięta z majątku wspólnika spółki, kiedy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna.
Zasada subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika dotyczy wszystkich zobowiązań spółki, zarówno cywilnoprawnych (np. z umów) jak i publicznoprawnych (np. składki ZUS).
Art. 31 KSH
§ 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru.
Spółka jawna – prawa i obowiązki
Kodeks Spółek Handlowych dosyć szczegółowo opisał prawa i obowiązki wspólnika spółki jawnej.
Art. 39.
§ 1. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.
§ 3. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, o której mowa w § 2, choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.
Art. 40.
§ 1. Prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Jeżeli prowadzenie spraw spółki powierzono kilku wspólnikom, do prowadzenia przez nich spraw spółki stosuje się przepisy ustawy dotyczące prowadzenia spraw przez wszystkich wspólników. Uchwałę wszystkich wspólników zastępuje wówczas uchwała tych wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki.
Wedle jakich zasad rozlicza się spółka jawna?
W przypadku rejestracji takiej spółki nie został określony minimalny kapitał zakładowy. Spółka jawna może rozliczać się wg książki przychodów i rozchodów, ryczałtu ewidencjonowanego lub prowadzić pełną księgowość. Jeśli wspólnikiem w spółce jawnej jest osoba prawna np. inna spółka – kapitałowa, spółka musi od początku działalności prowadzić pełną księgowość.