OBSŁUGA PRAWNA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH
Prawo rodzinne / Ustalenie ojcostwaKiedy następuje ustalenie ojcostwa
Ustalenie ojcostwa jest jedną z trzech sytuacji, w których ustala się ojcostwo:
- ojcostwo ustalone z mocy prawa (domniemanie prawne)
- uznanie ojcostwa w wyniku dobrowolnego oświadczenia
- ustalenie ojcostwa w wyniku orzeczenia sądu, na skutek przeprowadzonego postępowania.
Ojcostwo z mocy prawa
W polskim systemie prawnym istnieje domniemanie, zgodnie z którym, jeżeli dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa – pochodzi ono od męża matki. Takie samo domniemanie występuje w sytuacji, jeżeli dziecko urodziło się przed upływem 300 dni od ustania małżeństwa, a matka dziecka nie zawarła nowego związku małżeńskiego. W takiej sytuacji, w akcie urodzenia dziecka jako ojca wpisuje się męża matki.
Jeżeli mąż matki nie jest ojcem dziecka, możliwym jest wytoczenie sprawy o zaprzeczenie ojcostwa w którym należy wykazać, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Najczęstszym sposobem takiego wykazania, są przeprowadzone w postępowaniu przed sądem badania DNA stwierdzające prawdopodobieństwo ojcostwa.
Istotnym jednak jest, że zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki może zostać wytoczone jedynie w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym mąż matki dowiedział się o urodzeniu dziecka, a najpóźniej do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Opłata sądowa w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa jest stała i wynosi 200 zł.
Uznanie ojcostwa
Jeżeli dziecko nie pochodzi ze związku małżeńskiego lub domniemanie ojcostwa męża matki zostało obalone, w takie sytuacji możliwym jest ustalenie ojcostwa w drodze postępowania sądowego lub uznania ojcostwa.
Uznanie ojcostwa następuje bez postępowania sądowego, a jedynie na skutek złożenia oświadczenia przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Uznanie takie przez ojca dziecka jest ważne i zostaje sporządzany akt urodzenia dziecka, jeżeli oświadczenie mężczyzny o uznaniu zostanie potwierdzone przez matkę dziecka w terminie 3 miesięcy od złożenia oświadczenia przez mężczyznę.
Jeżeli nie jest możliwym udanie się do urzędu stanu cywilnego – szczególnie jeśli życiu matki lub mężczyzny, zagraża niebezpieczeństwo – polskie prawo umożliwia złożenie oświadczenia nawet przed notariuszem lub wójtem/burmistrzem/starostą, które te podmioty następnie przekazują do Urzędu Stanu Cywilnego.
Możliwym jest również uznanie dziecka poczętego a nie narodzonego (wówczas do Urzędu należy zabrać aktualne zaświadczenie lekarza o wysokości ciąży).
Oświadczenie o uznaniu ojcostwa może być złożone przez osobę, która ukończyła lat 16.
Uwaga! Do urzędu zabieramy dowody osobiste oraz ewentualnie orzeczenie o zaprzeczeniu ojcostwa (obalenie domniemania) i zaświadczenie o wysokości ciąży (uznanie dziecka poczętego a nienarodzonego).
Samo oświadczenie o uznaniu ojcostwa nie polega opłacie skarbowej, jednak jeżeli chcemy otrzymać odpis aktu urodzenia dziecka z już naniesioną zmianą (po uznaniu) wówczas należy uiścić opłatę 22 zł (odpis skrócony) lub 33 zł (odpis zupełny).
Ustalenie ojcostwa przez Sąd
Jeżeli mężczyzna, który jest ojcem dziecka, nie chce lub nie może dobrowolnie uznać ojcostwa, wówczas konieczne jest złożenie pozwu o ustalenie ojcostwa. Z pozwem takim może wystąpić zarówno matka, domniemany ojciec, jak i samo dziecko, z tym że po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności, takie uprawnienie ma już tylko dziecko.
W sprawie o ustalenie ojcostwa również istnieje domniemanie prawne przewidujące, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka między 300 a 180 dniem przed urodzeniem dziecka. Jeżeli domniemanie takie nie zostanie obalone, Sąd może stwierdzić ojcostwo jedynie na podstawie przesłuchania stron, bez przeprowadzania badań DNA.
Możliwym jest również wytoczenie jednego powództwa jednocześnie o ustalenie ojcostwa oraz o alimenty na rzecz dziecka. Oba powództwa są wolne od opłat sądowych.
Jeśli potrzebna Ci pomoc prawna z zakresu prawa rodzinnego – skontaktuj się z nami. Działamy nie tylko w Rzeszowie i województwie podkarpackim, ale również w województwie świętokrzyskim, małopolskim i lubelskim.