Skuteczna obrona przed nieuczciwymi członkami kadry kierowniczej

Skuteczna obrona przed nieuczciwymi członkami kadry kierowniczej

Firma może dochodzić zadośćuczynienia za szkody, które powstały z winy kadry kierowniczej, korzystając z dostępnych rozwiązań prawnych. Oprócz roszczeń cywilnoprawnych, które często są trudne do realizacji wobec zatrudnianych managerów, z powodu korzystania przez nich z ochrony przewidzianej w kodeksie pracy, korzystnym sposobem jest wykorzystanie regulacji zawartych w kodeksie karnym.

Z powyższego rozwiązania wynikają dwie korzyści. Po pierwsze, zadośćuczynienie za szkody powstałe z winy kadry kierowniczej dochodzone na drodze cywilnej są związane z długotrwałym postępowaniem sądowym. Managerowie, którzy w takiej sytuacji często korzystają z profesjonalnych pełnomocników i nie są chętni do ugodowego zakończenia sprawy. W takim przypadku wszczęcie postępowania karnego pozytywnie wpływa na uelastycznienie podejścia sprawcy szkody do polubownego zakończenia sprawy. Jak wiadomo postępowanie karne może nieść za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Po drugie zaś, często występuje sytuacja, w której porównanie indywidualnej sytuacji materialnej sprawcy do rozmiaru powstałej szkody przemawia jednoznacznie, że zadośćuczynienie pieniężne nie jest możliwe i jedyną możliwością, aby manager poniósł odpowiedzialność za wyrządzone przez siebie szkody jest skierowanie przeciwko niemu postępowania karnego.

Przepisy dotyczące działania i zaniechania organów zarządzających przedsiębiorstwem, które przewidują odpowiedzialność karną zawarte są w kodeksie spółek handlowych i w kodeksie karnym. Najważniejsze są zapisy art. 585 k.s.h. i 296 k.k. Unormowania te przewidują odpowiedzialność karną za działanie lub zaniechanie na szkodę przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia przydatności w procesie karnym przeciwko członkowi kadry zarządzającej najbardziej zasadne jest skorzystanie z zapisu kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z art. 585 k.s.h. penalizacja działania członka zarządu nie jest uzależniona od powstania szkody. Jedyną konieczną przesłanką jest działanie lub zaniechanie, które mogło narazić przedsiębiorstwo na szkodę. Art. 296 k.k. nie przewiduje konieczności zaistnienia takiej szkody. Ustawodawca, ustalając zakres odpowiedzialności karnej członków zarządu kierował się ideą nadużycia zaufania. W związku z tym hipoteza wskazanego przepisu opiera się na określeniu działania albo zaniechania członka zarządu jako podejmowanych na szkodę przedsiębiorstwa. Działanie to musi jednak wykraczać poza dopuszczalne w obrocie ryzyko gospodarcze.

Poza wskazanymi unormowaniami warto wskazać również przepis art. 296 a k.k., który penalizuje żądanie albo przyjmowanie korzyści osobistej lub majątkowej w zamian za niedopełnienie obowiązku lub nadużycie udzielonych uprawnień, które mogłyby wyrządzić przedsiębiorstwu szkodę majątkową lub stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji albo niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz odbiorcy lub nabywcy. Wskazane unormowanie.

Wskazana powyżej regulacja może być potencjalnie zastosowana do osób prowadzących na rzecz przedsiębiorstwa zarówno czynności dystrybucyjne jak i zarządcze, szczególnie w zakresie prowadzenia sieci dystrybucyjnych lub realizowania przez firmy inwestycji. Wskazane regulacje nie wyczerpują jednak zakresu możliwych do wykorzystania przepisów karnych, ponieważ niejednokrotnie działania podmiotów powodujących szkodę w majątku firmy wyczerpują znamiona wielu czynów zabronionych, chociażby najprostszego z przestępstw, jakim jest oszustwo.