OBSŁUGA PRAWNA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH

Separacja – przesłanki i skutki prawne

Separacja – Instytucja separacji małżonków uregulowana została w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w art. od 61.1 do art. 61.6.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przesłanką orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia małżonków tj. brak więzi emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej. Orzeczenia separacji może żądać każdy z małżonków z tym, że nie można zostać ona orzeczona jeżeli na jej skutek miałoby ucierpieć dobro małoletnich wspólnych dzieci małżonków lub gdy z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Należy mieć na uwadze, że jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu, to sąd orzeknie rozwód jeżeli żądanie w tym zakresie będzie uzasadnione. Natomiast jeżeli w sytuacji takiej orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne ale orzeczenie separacji jest uzasadnione to sąd orzeka separację.

Z kolei gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci sąd może orzec separację na na podstawie ich zgodnego żądania. W sytuacji takiej sprawa toczy się w tzw. trybie nieprocesowym i opłata od wniosku o separację wynosi 100,00 zł. Natomiast gdy małżonkowie mają małoletnie dzieci sprawa o orzeczenie separacji rozpatrywana jest w „normalnym procesie” i opłata od pozwu o orzeczenie separacji wynosi 600,00 zł.

Orzeczenie separacji pociąga za sobą następujące skutki prawne:

• małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa,
• po orzeczeniu separacji małżonek, który na skutek zawarcia małżeństwa zmienił nazwisko nie może wrócić do swojego poprzedniego nazwiska,
• między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa,
• małżonkowie nie dziedziczą po sobie (z wyjątkiem sytuacji dziedziczenia z testamentu),
• małżonkowie zobowiązani są do wzajemnej pomocy jeżeli wymagają względy słuszności,
• w ściśle określonych przez prawo przypadkach pomiędzy małżonkami pozostającymi w separacji powstaje obowiązek alimentacyjny, który nie jest ograniczony w czasie tj.:
  • małżonek żyjący w separacji, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu i żyjący w niedostatku może żądać od współmałżonka alimentów, w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom finansowym i zarobkowym zobowiązanego,
  • jeden małżonek został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia a orzeczenie separacji pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji finansowej małżonka niewinnego, sad na żądanie strony niewinnej może orzec, że małżonek wyłącznie winny zobowiązany będzie w odpowiednim zakresie przyczyniać się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego – choćby ten nie znajdował się w niedostatku,
• brak jest domniemania że dziecko pochodzi z małżeństwa jeżeli urodziło się po upływie 300 dni od orzeczenia separacji.

Orzekając separację sąd orzeka także w jakim stopniu każdy z małżonków zobowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowywania ich wspólnych dzieci, rozstrzyga w przedmiocie kontaktów z małoletnimi dziećmi małżonków i władzy rodzicielskiej nad nimi. Ponadto w postępowaniu tym sąd podejmuje decyzję co do sposobu korzystania przez małżonków pozostających w separacji z mieszkania wspólnie przez nich zajmowanego.

W wyroku orzekającym separację, sąd na wniosek jednego z małżonków może dokonać podziału wspólnego majątku małżonków, pod warunkiem że nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w rozpoznaniu sprawy o separację.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub pomocy z zakresu prawa rodzinnego – zapraszamy do kontaktu. Działamy na terenie województwa podkarpackiego, małopolskiego, lubelskiego oraz świętokrzyskiego.