Jak przeprowadzić podział majątku?
Podział majątku wspólnego małżonków może być dokonany jedynie po ustaniu pomiędzy nimi wspólności majątkowej, która to może mieć miejsce zarówno w takcie trwania małżeństwa, jak i po jego ustaniu. Natomiast w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W czasie trwania małżeństwa wspólność majątkowa może ustać z następujących przyczyn:
- zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej o rozdzielności majątkowej pomiędzy nimi (potocznie intercyzy),
- sądowego zniesienia współwłasności i ustalenia rozdzielności majtkowej małżeńskiej,
- ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków,
- orzeczenia przez sąd separacji małżonków,
- orzeczenia upadłości jednego z małżonków,
- na wniosek wierzyciela jednego z małżonków.
Z kolei w przypadku ustania małżeństwa równocześnie ustaje także wspólność majątkowa małżonków, co ma miejsce w następujących przypadkach:
- w przypadku rozwiązania małżeństwa poprzez orzeczenie rozwodu wspólność majątkowa ustaje z chwilą uprawomocnienie się wyroku rozwodowego,
- w przypadku śmierci jednego lub obojga małżonków,
- w przypadku unieważnienia małżeństwa po uprawomocnieniu się wyroku w tym przedmiocie.
Podział majątku dorobkowego
Podziału majątku dorobkowego można dokonać sądownie lub w drodze umowy z tym, że jeżeli w skład majątku wchodzi nieruchomości/nieruchomości umowa taka musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zasadą jest, że dobra materialne uzyskane w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich są wspólnym dorobkiem małżonków i cały majątek w toku postępowania sądowego będzie podzielony na pół pomiędzy męża i żonę, choć mogą występować odstępstwa od tej reguły, które to jednak w praktyce ma miejsce niezmiernie rzadko. Małżonkowie mogą w toku sądowego podziału majątku domagać się uwzględnienia przez sąd przy ustalaniu udziałów stopnia, w którym każde z nich przyczyniło się do powstania majątku. Podkreślić należy, że w sytuacji takiej sąd bierze też pod uwagę nakład osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
W przypadku gdy wspólność majątkowa ustała na skutek śmierci jednego z małżonków, jego spadkobiercy mogą żądać ustalenia przez Sąd nierównych udziałów tylko wtedy, gdy spadkodawca za życia wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa, o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
Małżonkowie natomiast zawierając umowę majątkową małżeńską mogą w niej określić, że po ustaniu wspólności ich udziały w majątku wspólnym nie będą równe ustalając je w sposób dowolny.
W czasie sprawy o podział majątku należy pamiętać o zgłoszeniu wszystkich roszczeń albowiem po zapadnięciu prawomocnego postanowienia działowego dochodzenie ich w odrębnym postępowaniu jest niedopuszczalne.